کنگره بین المللی زیست فناوری گیاهان دارویی و قارچ های کوهی

صفحه اصلی / چهارمین کنگره بین المللی و پنجمین همایش ملی زیست فناوری گیاهان دارویی و قارچ های کوهی

The reaction of two species; Nepeta denudate Benth. and Nepeta crassifolia Boiss & Buhse. to stratification and planting density

نویسندگان :

Masoumeh Layeghhaghighi¹ Bohloul Abbaszadeh² Mehrdokht Najafpour³ Behrouz Naderi⁴

1- موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور 2- موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور 3- موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور 4- موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور

کلمات کلیدی :

نعناعیان،پونه سا،عملکرد،اسانس

چکیده :

نپتا یکی از مهمترین جنس های تیره نعناعیان می باشد. 79 گونه از جنس Nepeta در ایران گزارش شده است. نتایج برخی تحقیقات نشان داده که گونه‌های متعلق به تیره نعناعیان از میزان فنل و آنتی‌اکسیدان بالایی برخوردار هستند و نیز برخی از آن‌ها غنی از ترپن‌ها هستند. از جنس Nepetaدر طب سنتی به‌عنوان ضدعفونی‌کننده و قابض استفاده مي‌شود. این گیاه، درمانی برای خارش‌های پوستی در کودکان و هم‌چنین التیام مار و عقرب گزیدگی می‌باشد. خواص درمانی حائز اهمیت در جنس نپتا خواص آرامبخشی آن بدلیل وجود نپتالاکتون است. ﺑـﺮاﺳـﺎس ﺗﺤـﻘﻴـﻘﺎت‌انجام‌ شده، در بیش‌ترگـونه‌هـای ﺟــﻨـﺲ Nepeta، از جمله انواع Nepeta pogonosperma، N. crispa، N. mahanensis،N. ispahanica،N. eremophila و N. rivularis، اﻳﺰوﻣﺮﻫـﺎي ﻧﭙﺘﺎﻻﻛﺘﻮن و ﻳـﺎ 8،1-ﺳـﻴﻨﺌﻮل بیش‌ترﻳﻦ درﺻـﺪ را در اﺳـﺎﻧﺲ دارند. به‌منظور بررسی امکان زراعی کردن و تولید اقتصادی دو گونه پونه‌‌سای عریان (Nepeta denudate Benth.) و پونه‌‌سای البرزی (Nepeta crassifolia.)، اثر تیمارهای سرمادهی بذر و تراکم کاشت بر خصوصیات رشدی و کیفیت گیاه، در موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع و در شرایط مزرعه بررسی شد. این تحقیق، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. عامل سرمادهی بذر پیش از کاشت در دو سطح بدون سرمادهی و سرمادهی در دمای 4 درجه‌سانتی‌گراد به ‌مدت 4 هفته و تراکم کاشت برای هر دو گونه، 40000 و 66000 بذر در هکتار بود. نتایج تجزیه واریانس گونه N. denudata نشان داد که اثر ساده تراکم کشت در سطح یک درصد بر عملکرد سرشاخه گل‌دار و در سطح پنج درصد بر عملکرد اسانس معنی‌دار شد. بیشترین عملکرد سرشاخه گلدار و عملکرد اسانس به‌ترتیب با میانگین‌های 3/582 و 9/3 کیلوگرم در هکتار در تیمار سرمادهی حاصل شد. نتایج تجزیه واریانس گونه N. crassifolia نشان داد که اثر ساده تراکم کشت بر عملکرد سرشاخه‌گلدار و عملکرد اسانس در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. عملکرد سرشاخه گلدار و عملکرد اسانس در تیمار سرمادهی، به‌ترتیب با میانگین‌های‌ 1460 و 2/10 کیلوگرم در هکتار بیش‌ترین بودند. با توجه به دو سطح تراکم کاشت در این تحقیق، تیمار تراکم 66000 بذر در هکتار، مناسب شناخته شد.