کنگره بین المللی زیست فناوری گیاهان دارویی و قارچ های کوهی

صفحه اصلی / پنجمین کنگره بین المللی و ششمین همایش ملی زیست فناوری گیاهان دارویی و قارچ های کوهی

شناسایی و بررسی غلظت عناصر موجود در گیاه دارویی ماچوبه ( Asparagus officinalis ) با استفاده از آزمون ICP

نویسندگان :

پویا طاهرخانی¹ فرزان طاهری² علی عمارلو³

1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان 2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان 3- دانشگاه زنجان

کلمات کلیدی :

مارچوبه،عناصر گیاهی،طیف‌سنجی پلاسمای جفت‌شده القایی (ICP)،امنیت غذایی-دارویی

چکیده :

مارچوبه با نام علمی Asparagus officinalis L. var. altilis از خانواده Asparagaceae می باشد. گیاه مارچوبه هم به صورت تازه و يا خشك در انواع غذاها و هم به عنوان يك داروي گياهي مفيد در طب آسيايي و اروپایی استفاده می شود. يوناني ها در قديم به عنوان سبزي از آن استفاده مي كردند ، اما در واقع رومي ها اولين افرادي بودند كه عمليات زراعي براي كشت مارچوبه را توسعه دادند و دستورالعمل كاشت آن را نوشتند. مارچوبه دو نوع ساقه هوایي دارد ، يكي ساقه هايي است كه مصرف خوراكي داشته و برگ ندارد و دوم ساقه هوایي است كه داراي برگ بوده و غير خوراكي است. نام اسيد آمينه آسپاراژين از آسپاراگس، نام لاتين مارچوبه گرفته شده است زيرا مارچوبه از نظر اين اسيد آمينه بسيار غني است. مارچوبه بومي نواحي معتدل بوده و يك گياه فصل خنك مي باشد. مارچوبه یکی از گیاهان دارویی و خوراکی ارزشمند است که به دلیل دارا بودن ترکیبات فعال و عناصر معدنی مختلف، توجه پژوهشگران بسیاری را به خود جلب کرده است. در این پژوهش، غلظت عناصر معدنی در بخش‌های مختلف گیاه مارچوبه (ریشه، ساقه، میوه نارس و میوه رسیده) با استفاده از آزمون طیف‌سنجی پلاسمای جفت‌شده القایی (ICP) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عناصر پرمصرف مانند سیلیسیم (Si)، پتاسیم (K)، منیزیم (Mg)، سدیم (Na) و فسفر (P) در غلظت‌های بالا در اندام‌های مختلف تجمع یافته‌اند. همچنین ریزمغذی‌هایی مانند آهن (Fe)، روی (Zn)، منگنز (Mn) و مس (Cu) نیز در مقادیر قابل توجهی وجود داشتند. در مقابل، عناصر سنگین و بالقوه سمی نظیر سرب (Pb)، کادمیم (Cd) و جیوه (Hg) در غلظت‌های بسیار پایین حضور داشتند. نتایج نشان داد که ریشه گیاه بیشترین توانایی تجمع عناصر را دارد، در حالی که میوه‌ها غنی از عناصر با ارزش تغذیه‌ای مانند Mg و Zn هستند. این یافته‌ها می‌تواند در توسعه کشت و کاربرد دارویی و تغذیه‌ای مارچوبه مؤثر باشد.