کنگره بین المللی زیست فناوری گیاهان دارویی و قارچ های کوهی

صفحه اصلی / چهارمین کنگره بین المللی و پنجمین همایش ملی زیست فناوری گیاهان دارویی و قارچ های کوهی

ارزیابی تأثیر تنش شوری بر برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه گندم سیاه

نویسندگان :

محمد محمدی¹ محمدرضا کردلو²

1- دانشگاه آزاد واحدا ابهر 2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر

کلمات کلیدی :

تنش شوری،محتوای نسبی آب،فنل،اسمولیت،عملکرد دانه

چکیده :

گندم سیاه با نام علمی Fagopyrum esculentum گیاه دارویی مهم از خانواده Polygonaceae است که دانه های آن حاوی ترکیب فنلی ارزشمند روتین می باشد. به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف تنش شوری (0، 20، 40 و 60 میلی مولار NaCl) بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه گندم سیاه، آزمایش گلدانی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. صفات فیزیولوژیکی مورد مطالعه شامل رنگیزه های فتوسنتز، محتوای نسبی آب برگ، پرولین و محتوای فنل کل بود. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تنش شوری به طور معنی داری بر صفات مورد مطالعه اثر داشته است. تنش شوری باعث کاهش معنی‌دار میزان کلروفیل و کاروتنوئیدها گردید به طوری که کمترین مقدار رنگدانه‌های فتوسنتزی در شرایط شوری شدید (60 میلی‌مولار) به دست آمد. همچنین محتوای نسبی آب برگ گیاه گندم سیاه با افزایش سطح شوری به میزان 42 درصد در مقایسه با گیاهان بدون تنش کاهش یافت. تنش شوری محتوای پرولین را به عنوان یک ترکیب اسمولیتی مهم در گیاه تا 26 درصد افزایش داد. محتوای فنل کل برگ گیاه گندم سیاه در پاسخ به شوری به طور قابل توجهی افزایش یافت و بیشترین میزان فنل در گیاهان تحت تنش شدید شوری مشاهده شد. اگرچه شوری ملایم (20 میلی-مولار) تأثیری بر عملکرد دانه گندم سیاه نداشت ولی با افزایش شوری از 20 میلی‌مولار به 60 میلی‌مولار، عملکرد دانه‌های برداشت شده به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، گندم سیاه می‌تواند شوری ملایم نمک (20 میلی‌مولار NaCl) را بدون کاهش رنگدانه‌های فتوسنتزی، محتوای نسبی آب و عملکرد دانه تحمل نماید.